روش‌های مختلفی برای تدریس زبان انگلیسی یا آیلتس وجود دارد. برخی از مدرسین حاشیه سازی می‌کنن و در تلاش برای افزایش تعداد کلاس‌ها، در جهت بالا بردن هزینه‌ها هستند. برخی دیگر دانش کافی برای انتقال اطلاعات به زبان آموز را ندارند. آنها در گذشته سابقه تدریس نداشتند، به همین جهت نمی‌توانند مهارت‌های مختلف از جمله رایتینگ، اسپیکینگ، ریدینگ و لیسنینگ را آموزش دهند.
در این مقاله قصد داریم نحوه اصولی تدریس زبان انگلیسی و آیلتس را به شما یادآور شویم تا انتخاب مناسبی داشته باشید.همچنین، نکاتی کلیدی برای تدریس مؤثر آزمون آیلتس (IELTS) در هر چهار مهارت اصلی ارائه می‌کنیم، به همراه پیشنهاداتی برای بهبود تدریس:
تعیین سطح زبان انگلیسی و آیلتس
یکی از اولین اقداماتی که هر شخص در ابتدای مسیر یادگیری آیلتس باید انجام دهد، انجام تعیین سطح است. این کار را میتوانید از طریق اینترنت و سایت‌هایی مثل کمبریج، آکسفورد و غیره انجام بدید. در این آزمون‌ها انواع سوالات جای خالی، چهار گزینه و غیره وجود دارد که به راحتی میتوانید سطح خودتون رو شناسایی کنید.
ارزیابی مدرس زبان انگلیسی و آیلتس
این روزها در فضای اینستاگرام براحتی میتوانید تعداد قابل توجهی مدرس زبان انگلیسی و آیلتس پیدا کنید. برای اینکه بهترین مدرس را شناسایی کنید بهتر است در پروفایل و پیج آن مدرس، نحوه آموزش آن را شناسایی کنید. با صرف 10 دقیقه براحتی میتوانید این کار را انجام بدید. فقط کافیست تعدادی از ویدیوهای ضبط شده مدرس را ببینید و نحوه تلفظ و لهجه و گستردگی کلماتی که آن شخص در ویدیو استفاده می‌کند را تحلیل کنید.
اگر دیدید آن شخص تسلط کافی نسبت به زبان انگلیسی دارد و می‌تواند آموزگار خوبی باشد به او پیغام دهید و از او برای بالا بردن سطح زبان انگلیسی یا آیلتس کمک بخواهید.
نکات کلی در تدریس آیلتس
تحلیل دقیق نمره‌بندی (Band Descriptors) : برای Writing و Speaking، باید زبان‌آموز بدونه نمره‌دهی دقیقاً بر چه اساسی انجام می‌شه (Task Achievement, Coherence, Lexical Resource, etc). این باعث هدفمندتر نوشتن و صحبت کردن میشود.
استفاده از مدل‌های نمره‌دار واقعی : نمونه Writing یا Speaking پاسخ‌هایی با Band 6, 7, 8 بررسی کنید تا زبان‌آموز تفاوت‌ها رو درک کند.
تمرین در زمان استاندارد : از ابتدا زبان‌آموز را به مدیریت زمان عادت بدید؛ مثلاً Writing Task 2 رو در 40 دقیقه بنویسد، حتی در جلسات تمرینی.
بازخورد دقیق و سازنده (Constructive Feedback) : فقط غلط‌گیری نکنید؛ توضیح بدید چرا اشتباهه و راه‌حل جایگزین بدید. پیشنهاد بازنویسی بدید یا بگید “این ساختار می‌تونه نمره‌تو ببَره بالا”.
نحوه تدریس Reading آیلتس
تدریس Skimming, Scanning, و Reading for Detail : هر مهارت را جدا آموزش بدید و تمرین بدید. متن‌های کوتاه برای تمرین ابتدایی خیلی مفید هست.
آموزش مدیریت زمان برای هر Passage : استراتژی‌های مدیریت زمان مثل “پاسخ دادن به سؤال‌های آسان‌تر اول” را تمرین بدید.
آموزش نوع سؤالات (TFNG, Matching, MCQ…) : تمرین دسته‌بندی‌شده برای هر نوع سؤال مفیده؛ کمک می‌کند استراتژی خاص هر نوع را یاد بگیرید.
نحوه تدریس Listening آیلتس
آموزش Prediction قبل از شنیدن : به زبان‌آموز یاد بده قبل از شنیدن، سؤالات را بخواند و حدس بزند دنبال چه نوع اطلاعاتی هست.
تمرکز بر Spelling و انتقال پاسخ‌ها : حتی اگه پاسخ درست باشه ولی غلط املایی داشته باشه، نمره نمی‌گیرد.
تمرین با لهجه‌های مختلف : مخصوصاً British, Australian, Canadian. لهجه‌های متنوع در آزمون رسمی هستند.
نحوه تدریس Writing آیلتس
ساختاردهی به Essay : استفاده از قالب‌های ثابت (Intro – 2 Body – Conclusion) برای Task 2، و ساختار چهار پاراگراف برای Task 1 (overview مهمه!)
واژگان موضوعی (Topic-specific vocabulary) : برای موضوعات پرتکرار مثل محیط زیست، آموزش، سلامتی، تکنولوژی لیست لغات بسازید.
بازنویسی و اصلاح با زبان‌آموز : از زبان‌آموز بخواهید پاراگراف خودش را بازنویسی کند یا مدل بهتری برایش پیشنهاد بدید تا اصلاحات را یاد بگیرد.
نحوه تدریس Speaking آیلتس
تمرین Fluency و Avoiding Pauses : تکنیک‌هایی مثل پرکننده‌ها (“Well, actually”, “I guess”) برای کاهش مکث آموزش بدید.
تمرین Topic Bank Part 2 و Part 3 : با cue card های متنوع تمرین کنید و پاسخ‌های نمونه با Band بالا ارائه بدید.
ضبط صدا و بازخورد دقیق : اجازه بدید صدای خودش را گوش کند، اشتباهات و تکرارهاش را گوش زد کنید.
هدف از کلاس آیلتس
برای زبان‌آموزانی که در سطح Band 6 آیلتس هستند، هدف اصلی معمولاً رساندن آنها به Band 6.5 یا 7 است. این سطح به معنای «competent user» هست، ولی همچنان اشتباهات رایج و مشکلاتی در دقت و روانی وجود دارد. در ادامه، برای هر مهارت نکات تدریسی و استراتژی‌های مشخص برای زبان‌آموز سطح 6 می‌دهیم:
ویژگی‌های عمومی زبان‌آموزان Band 6
- دامنه واژگان محدود و نسبتاً ساده
- گرامر در سطح متوسط با اشتباهات مکرر
- عدم تسلط کامل بر coherence و fluency
- درک مطلب و گوش دادن نسبتاً خوب، اما با خطاهای جزئی
Reading – سطح 6
از جمله ویژگی‌های سطح 6 عبارت اند از: سرعت پایین در خواندن ، سختی در درک جزئیات پیچیده ، و خطا در سؤالات T/F/NG و Matching
استراتژی تدریس ریدینگ چگونه باید باشد:
- آموزش skimming و scanning با تایمر
- تمرین دسته‌بندی‌شده برای هر نوع سؤال
- ایجاد بانک واژگان پرتکرار در متون آکادمیک
- تمرین تحلیل سوال: چرا این جواب درسته/غلطه؟
- خلاصه‌سازی پاراگراف با کلمات خود زبان‌آموز
Listening – سطح 6
از جمله ویژگی های سطح 6 عبارت اند : از دست دادن اطلاعات کلیدی (dates, names, numbers) ، اشتباه در درک اشاره‌های غیرمستقیم ، و مشکل در تمرکز طولانی‌مدت
بهترین استراتژی تدریس لیسنینگ
- تمرین پیش‌بینی پاسخ قبل از گوش دادن
- کار روی transcriptions و های‌لایت کردن کلمات کلیدی
- تمرین انواع لحجه (US, UK, Aus)
- گوش دادن به audio کوتاه و بازگویی محتوا به انگلیسی
- تمرین task transfer (از نوت‌برداری به پاسخ نهایی)
Writing – سطح 6
از جمله ویژگی های سطح 6 عبارت اند از: ساختار جملات ساده، تکراری ، ضعف در پیوستگی ایده‌ها ، اشتباهات گرامری در زمان‌ها، توافق فعل، articles ، و تکرار واژگان و ضعف در paraphrasing
استراتژی تدریس رایتینگ چگونه باید باشد:
- آموزش واضح ساختار Task 1 و Task 2
- تمرکز بر linking devices (however, in contrast…)
- تمرین بازنویسی جملات ساده به پیچیده
- تصحیح writing به‌صورت تعاملی در کلاس
- آموزش vocabulary range برای موضوعات پرتکرار
- تمرین نوشتن introductions و conclusions به‌صورت جدا
Speaking – سطح 6
از جمله ویژگی های سطح 6 عبارت اند از: مکث زیاد برای فکر کردن ، جمله‌سازی ساده، گاهی نادقیق ، استفاده از واژگان تکراری ، و مشکل در جواب‌های تحلیلی (Part 3)
مهمترین نکات استراتژی تدریس اسپیکینگ
- تمرین پر کردن silence با fillers طبیعی
- آموزش collocations و idioms ساده (band 7 vocabulary)
- استفاده از cue cardها و ضبط صدا
- بازی‌های گفتاری: توصیف تصویر، debate ساده، “this or that”
- تمرین پاسخ‌های سه‌مرحله‌ای: جواب + دلیل + مثال
ابزارها و منابع پیشنهادی برای سطح 6
پیدا کردن منابع نمره بیار یکی از چالش‌های هر داوطلب آیلتس است. اگر 10 سال پیش می‌خواستید آزمون آیلتس امتحان بدید، کتاب‌ها و بسته‌های آموزشی بسیار محدودی داشتید. اما در سال‌های اخیر تعداد کتاب‌ها و ویدیوهای آموزشی آیلتس اینقدر زیاد شده، که بسیاری را سردرگم کرده است. در ادامه لیستی از بهترین کتاب‌ها و بسته‌های آموزشی و سایت‌های آیلتس برای گذر از نمره 6 به 7 یا بیشتر آمده است:
- Reading IELTS Cambridge books (6–20)
- IELTS Liz practice sets
- Listening BBC Learning English
- IELTS Podcasts
- TED-Ed videos Writing
- Simon IELTS
- Cue Card Bank + Shadowing
- Grammarly for feedback Speaking
- IELTS Speaking Success (App)
برنامه ۴ هفته‌ای تدریس آیلتس برای سطح 6
در ادامه، یک برنامه تدریس 4 هفته‌ای (هفته‌ای 3 جلسه) برای زبان‌آموزان سطح 6 آیلتس ارائه شده که تمام مهارت‌ها را پوشش می‌دهد و تمرکز اصلیش ارتقاء به Band 6.5 یا 7 است:
- تعداد جلسات: 12 جلسه (3 در هفته)
- مدت هر جلسه: 90 دقیقه
- هدف کلی: ارتقاء زبان‌آموز از Band 6 به 6.5 یا بالاتر
مشخصات سطح 6 آیلتس:
- دایره لغات نسبتا خوب، اما نیاز به دقت بیشتر در کاربرد صحیح واژگان.
- گرامر متوسط با برخی خطاهای رایج.
- مهارت خواندن و شنیدن در سطح قابل قبول، اما درک جزئیات یا استنباط ضمنی نیاز به تمرین دارد.
- نوشتن و صحبت کردن با ساختار مناسب اما نه کاملاً دقیق یا متنوع.
📆 برنامه ۴ هفته‌ای تدریس آیلتس (سطح 6)
هفته اول: تثبیت پایه‌ها و تشخیص نقاط ضعف
| مهارت | فعالیت‌ها | منابع پیشنهادی |
|---|---|---|
| نوشتاری Writing | آموزش Essay Structure (Task 2)، تمرین opinion essay | کتاب: “Cambridge IELTS 10” – Task 2 samples |
| گفتاری Speaking | تمرین Part 1 + Part 2 با تایمر، ضبط صدا و تحلیل | اپ FluentU / IELTS Speaking samples |
| شنیداری Listening | تمرین Section 1 و 2، تمرکز بر note completion | IELTS Liz, IELTS Cambridge Tests |
| خواندنی Reading | آموزش Skimming, Scanning، تمرین T/F/NG | Passageهای کوتاه + Cambridge IELTS 9–12 |
| واژگان Vocabulary | یادگیری روزانه 10 لغت آکادمیک + Collocation | کتاب: “English Collocations in Use (Intermediate)” |
هفته دوم: توسعه مهارت‌ها
| مهارت | فعالیت‌ها | منابع پیشنهادی |
|---|---|---|
| نوشتاری Writing | آموزش Task 1 (Charts & Graphs)، تمرین نوشتن مقایسه | بررسی نمونه‌ها در IELTS Advantage |
| گفتاری Speaking | تمرین Part 3 (discussion)، یادگیری linking phrases | تمرین با پارتنر یا مدرس، ضبط مکالمات |
| شنیداری Listening | تمرین Sections 3 و 4، تمرکز بر understanding details | پادکست‌های BBC Learning English |
| خواندنی Reading | تمرین Matching Headings + Summary Completion | Cambridge IELTS + IELTS Trainer |
| گرامر Grammar | مرور Tenses، Relative Clauses، Conditionals | Grammarly, Oxford Practice Grammar |
هفته سوم: تمرین تکنیک‌ها و مدیریت زمان
| مهارت | فعالیت‌ها | منابع پیشنهادی |
|---|---|---|
| نوشتاری Writing | تمرین تحت زمان، تحلیل band descriptors | نوشتن روزانه یک essay با بازخورد |
| گفتاری Speaking | شبیه‌سازی کامل Speaking test با زمان | استفاده از IELTS Speaking Simulator |
| شنیداری Listening | تمرین تست کامل با تمرکز بر paraphrasing | Cambridge IELTS Tests (under exam conditions) |
| خواندنی Reading | تمرین تست کامل با زمان 60 دقیقه | تمرکز بر استراتژی‌های سریع‌خوانی |
| واژگان Vocabulary | مرور و تمرین با فلش‌کارت‌ها (Quizlet) | ایجاد فلش‌کارت شخصی از اشتباهات رایج |
هفته چهارم: آزمون‌سازی و رفع اشکال
| مهارت | فعالیت‌ها | منابع پیشنهادی |
|---|---|---|
| آزمون آزمایشی Mock Tests | اجرای تست کامل (4 مهارت) هر سه روز یک‌بار | استفاده از Cambridge IELTS Tests 12–18 |
| بازخورد Feedback | تحلیل دقیق Writing و Speaking توسط مدرس | استفاده از rubrics رسمی آیلتس |
| شنیداری و خواندنی Listening & Reading | مرور اشتباهات پرتکرار، تقویت تکنیک‌ها | تهیه لیست از نقاط ضعف و تمرین هدفمند |
| مرور تکنیک‌ها Strategy | مرور تکنیک‌ها (e.g. prediction, paraphrasing, coherence) | یادداشت‌برداری ساختاریافته |
نکات تکمیلی آموزش آیلتس:
- تمرکز روزانه: هر روز ۲ مهارت به‌صورت متناوب تمرین شود (صبح و عصر)
- تمرین Speaking: هر هفته حداقل ۲ جلسه تمرین با معلم/پارتنر.
- تحلیل آزمون‌ها: پس از هر تست، مرور دقیق دلایل اشتباه الزامی است.
- ترجیحاً آموزش همراه با معلم: برای بازخورد Writing و Speaking.
